Artykuł Na ścianie myśliwego lepiej wygląda głowa wilka, niż głowa kundla… rozmowa w Radio 357 pochodzi z serwisu Mikrowyprawy.

Mimo rosnącej liczebności, wilki wciąż wykazują lęk przed ludźmi. Według dr. Kuijpera, przekonanie, że ochrona wilków spowodowała ich większą odwagę w kontaktach z człowiekiem, to jedynie mit.

„Nasze eksperymenty pokazują, że wilki nadal bardzo boją się ludzi. Gdy tylko usłyszą ludzki głos, uciekają w ponad 80% przypadków,” wyjaśnia naukowiec.

Wyniki tych badań obalają popularny pogląd, że wilki, których populacja wzrasta, tracą swój wrodzony strach przed człowiekiem.

Badania, finansowane przez Narodowe Centrum Nauki, realizowane są m.in. w Borach Tucholskich, gdzie wilki od ponad dekady mają styczność z ludźmi. Mimo to, ich reakcje na symulowaną obecność człowieka pozostają niezmienne – drapieżniki nieustannie unikają ludzi, co może stanowić ważny wniosek na temat ich zachowania w środowiskach zmienionych przez człowieka.

Kuijper zauważa również, że większa liczba młodych wilków może prowadzić do bardziej ryzykownych zachowań.

„Młode wilki przypominają nastolatków – są mniej doświadczone i podejmują większe ryzyko, co sprawia, że czasem trafiają w pobliże ludzkich osiedli,” komentuje naukowiec, wspominając przypadki, w których młode osobniki pojawiają się w miastach.

Badania dr. Kuijpera nie tylko pogłębiają naszą wiedzę na temat zachowań wilków, ale również pomagają lepiej zrozumieć ich rolę w ekosystemach. Do 2026 roku zespół badawczy planuje zakończyć projekt, który pozwoli jeszcze bardziej przybliżyć odpowiedź na pytanie, jak wilki funkcjonują w środowiskach, gdzie dominującą rolę odgrywa człowiek.

Decyzje o złagodzeniu ochrony wilków są obecnie tematem debaty na szczeblu europejskim. Czy działania te będą miały wpływ na dalsze zachowania wilków wobec ludzi? To pytanie pozostaje otwarte.

Tekst źródłowy – LINK

Read in English.

Artykuł Wilki w Europie – odbudowa populacji i lęk przed człowiekiem pochodzi z serwisu Mikrowyprawy.

• nie ma czegoś takiego jak samiec alfa. W wilczej rodzinie jest para rodzicielska, która jako jedyna się rozmnaża i głównie to ona poluje. Czasami razem, czasami osobno. (np. teraz, kiedy samica przez pierwsze tygodnie zajmuje się młodymi, poluje głównie samiec)
• koncept samca i samicy alfa powstał na bazie błędnych badań Rudolfa Schenkela, który obserwował wilki w ogrodzie zoologicznym w Bazylei w latach 40. XX w.
  
  W zamkniętej przestrzeni, z zaburzoną strukturą grupy, wilki zachowywały się w sposób nienaturalny np. tworząc twardą hierarchię podobną do wojskowej. (to jakby wygłodzonych ludzi przebadać w ciasnym pomieszczeniu – też stworzą nietypowe zależności, ale nie znaczy, że tak będą zachowywać się w codziennym życiu).
  
  
• w warunkach naturalnych wilki funkcjonują bardzo podobnie do ludzkiej rodziny: są rodzice, starsze i młodsze rodzeństwo, a autorytet nie bierze się ze stosowania siły. Relacje są podobne do naszych ludzkich: czasami są dla siebie czułe, innym razem agresywne, czasami wkurzone.
• jedna uwaga: niektórzy naukowcy komentowali zdjęcie mówiąc, że to nieprawda, że wilki opiekują się słabszymi czy chorymi. Ale badania i nagrania z ostatnich lat (np. polskie Stowarzyszenie dla Natury Wilk) pokazują, że zdarzają się takie sytuacje.

Zdjęcie wykonał w Kanadzie (nie w Rumunii) Chadden Hunter i przedstawia grupę wilków na czele, której idzie samica z pary rodzicielskiej. Wilki idą polować na bizony, co jest możliwe tylko w dużej grupie. W Polsce zdarza się, że wilki polują na żubry ale raczej na młode lub schorowane. Polowanie na dorosłego, zdrowego osobnika może być zbyt ryzykowne.

Wilki w 97% polują na dzikie zwierzęta, głównie na to, co jest dostępne na miejscu i co najłatwiej upolować. W Polsce były to głównie dziki dopóki myśliwi nie wybili ich na polecenie rządu, a teraz są to sarny (np. na Roztoczu), na łanie, czyli samice jelenia (np. w Puszczy Białowieskiej), a jedna wilcza rodzina w Wigierskim Parku Narodowym wyspecjalizowała się nawet w polowaniu na bobry!

Błędna treść oryginalnego posta:

„Wataha wilków. Pierwsze 3 to stare i chore. Idą, by ustalić tempo. Następne 5 są silne. W centrum inni, chronieni przed atakami. Następna 5 chroni tyły. Ostatni idzie przywódca alfa. Sprawdza wszystko z tyłu. Widać co znaczy być przywódcą. To nie chodzi o bycie z przodu.”

Artykuł Legendarne zdjęcie pochodzi z serwisu Mikrowyprawy.

Artykuł Dlaczego boimy się wilków? pochodzi z serwisu Mikrowyprawy.

Kiedy zabieram ludzi na tropienie wilków zaskakuje ich kilka rzeczy:

1. wilki rzadko polują na krowy czy owce (zwierzęta gospodarskie to tylko 3% ich diety);
2. wilki są bardzo rodzinne (naukowcy mówią o „wilczych rodzinach”, a nie watahach);
3. wilki potrafią się bawić nie tylko z rodzeństwem ale i np. z krukami.

Ale najbardziej zaskakuje ludzi to, że szczenię ma większe szanse na to, że zginie niż, że dożyje dorosłości.

Młode, które przychodzą na świat w maju lub czerwcu mają statystycznie 4-6 braci i sióstr. Najbardziej zagrażają im choroby (np. świerzbowiec), inne drapieżniki (jak zostają same stają się łatwym łupem np. dla lisów) i oczywiście człowiek.

Wilki w Polsce Ludowej

W PRL-u wilki były tępione i każdy mógł na nie polować. Mogłeś być Zdziśkiem z motyką, który akurat wpadł na wilka i prawo pozwalało ci go zatłuc. A nawet do tego zachęcało. Polska Ludowa Myśliwska jeszcze ci za to zapłaciła: 1100 ówczesnych złotych za dorosłego, 200 zł za młodego. Kusząca perspektywa, bo jako robotnik w fabryce zarabiałeś między 1000 – 1200 zł za miesiąc.

Myśliwi czy kłusownicy?

Pomimo tego, że od 1998 r. polować na wilki nie można (zakaz polowań wprowadził ówczesny minister ochrony środowiska, Jan Szyszko, ale to opowieść na inną okazję) to Canis lupus nadal ginie od myśliwskich kul. 

Celowo piszę myśliwskich, a nie kłusowniczych, bo często strzelają myśliwi, a środowisko nigdy nie zajęło zdecydowanego, negatywnego stanowiska wobec tych praktyk. Raczej ukrywa kolegów po lufie, bo kto by nie chciał mieć skóry wilka na ścianie? Zresztą sam byłem świadkiem rozmów: Jak trafisz wilka, powiemy, że wyglądał jak kojot. Na kojoty możemy polować!

Góra lodowa

Przez wiele lat tajemnicą było ile tych wilków ginie. W mediach średnio raz na miesiąc pojawiają się newsy: „Wilk zastrzelony w Puszczy Knyszyńskiej”, „Drapieżnika zabił ktoś z broni palnej”, „Przy drodze leżał martwy wilk. Został zastrzelony”. Ale od dawna było wiadomo, że to tylko wierzchołek góry lodowej.

Żeby oszacować skalę tego procederu, naukowcy (Stowarzyszenie dla Natury „Wilk”, Roztoczańskiego Parku Narodowego, Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Biologii Ssaków PAN) przeanalizowali dane dot. zabitych wilków z ostatnich 20 lat, zastosowali modelowanie matematyczne oraz ekstrapolację.

W latach 2002-2020 odnaleziono 54 nielegalnie zastrzelone wilki, przy czym większość (69%) w ciągu ostatnich czterech lat (2017-2020).

Cztery wilki zostały zastrzelone podczas polowań dewizowych dla myśliwych z zagranicy. (polowania dla obcokrajowców organizują polskie koła łowieckie) Ponad połowa martwych wilków (63%) została znaleziona na obrzeżach lasów, śródleśnych polanach i pod ambonami myśliwskimi.

W niektórych przypadkach można wręcz mówić o seryjnych zabójstwach. Tak działo się m.in. na Roztoczu, gdzie w krótkim czasie zastrzelono, co najmniej trzy wilki oraz w Lasach Wałeckich, gdzie w tym samym odcinku rzeki wyłowiono ciała dwóch zastrzelonych wilków – mówi kierująca projektem dr hab. Sabina Nowak, prezes Stowarzyszenia dla Natury “Wilk”.

1/3 zastrzelonych wilków to szczenięta, które nie miały jeszcze roku. Najmłodsze nie skończyły pięciu miesięcy.

Wnyki

Przez ostatnie trzy lata w Puszczy Białowieskiej udało mi się znaleźć tylko jedne wnyki. Były stare i zardzewiałe, na pewno długo nieużywane. Z moich rozmów z przewodnikami i lokalną społecznością wynika, że kłusownicy w tej części Polski raczej już wymarli. Ludzie wolą pojechać do Biedronki po udko kurczaka niż łazić po lesie i liczyć na łut szczęścia. Ale w wielu innych częściach kraju (np. okolice Giżycka, Białogardu, wsi Piaseczno) kłusownictwo nadal się trzyma.

W latach 2002 – 2020 odnaleziono 37 wilków we wnykach.

Przy pomocy fotopułapek zarejestrowaliśmy na Mazurach, na południe od Giżycka, rodzinę wilków, w której dwa osobniki miały urwane we wnykach łapy. Trzeci członek tej samej grupy został uwolniony z wnyków koło wsi Cierzpięty.  – stwierdza dr hab. inż. Robert Mysłajek, prof. UW z Wydziału Biologii UW, wiceprezes Stowarzyszenia dla Natury „Wilk”.

Dzięki pracy naukowców okazało się, że co roku, w Polsce nielegalnie zabijanych jest 147 wilków. To blisko 10% populacji, którą Główny Urząd Statystyczny szacuje na 1886 osobników.

Kto strzela? 

Przede wszystkim zacznijmy od tego, że jak strzela, to ma nikłe szanse na karę, bo według sądów (ilu sędziów i prokuratorów to myśliwi?) są to działania o niskiej szkodliwości społecznej. Z tego powodu z 39 śledztw, 26 zostało umorzonych. Sześciu skazanych to myśliwi, jeden to kłusownik. Kara? Więzienie w zawieszeniu lub kilka tysięcy złotych grzywny. 

PS. Chcesz dowiedzieć się więcej o życiu wilków? Dołącz do nas na Tropienie wilków w Puszczy Białowieskiej.

Artykuł Kto strzela do wilków? pochodzi z serwisu Mikrowyprawy.

Artykuł Czy strzelać do wilków? (3/3) pochodzi z serwisu Mikrowyprawy.

Posłuchajcie!

Artykuł Czy strzelać do wilków? (2/3) pochodzi z serwisu Mikrowyprawy.

Dzisiejszym odcinkiem zaczynamy serię trzech części podcastu: Czy strzelać do wilka?

Posłuchajcie!

Artykuł Czy strzelać do wilków? (1/3) pochodzi z serwisu Mikrowyprawy.

W takich miejscach kopytne są rzadziej niż w innych, a jak już są, to przebywają tam krótko, są bardzo uważne i mają wyższy poziom stresu ze względu na potencjalny atak wilków.

Dzięki temu, że wilki chodzą drogami, rzadziej są na nich obecne m.in. jelenie, więc siłą rzeczy spada liczba kolizji zwierząt z samochodami. Naukowcy z Uniwersytetu Wesleyan w Middletown obliczyli, że tych kolizji jest o 38 przypadków rocznie mniej. Równa się to oszczędnościom w kosztach napraw, akcji ratunkowych itp. na poziomie 11 mln USD rocznie!

Dla porównania: w ciągu ostatnich 35 lat stan Wisconsin wypłacił rolnikom odszkodowania za straty spowodowane przez wilki w wysokości 3 mln dolarów.

Czyli jak, strzelać czy chronić?

Chcesz dowiedzieć się więcej o wilkach? Dołącz do nas na Tropienie wilków w Puszczy Białowieskiej!

Artykuł A wiecie, że w Wisconsin wilki zarobiły 11 mln dolarów? pochodzi z serwisu Mikrowyprawy.